Beleid ‘Stichting Algemeen Cultureel Fonds van de SHV’ Fentener van Vlissingen Fonds
1. Historie
Op 11 april 1961 is de Stichting Algemeen Cultureel Fonds van de SHV ‘Fentener van Vlissingen Fonds’ opgericht. De statuten van de Stichting zijn laatst gewijzigd in januari 1989 en in 2008 herzien in het kader van de anbi-wetgeving (Algemeen Nut Beogende Instellingen) en andere actuele ontwikkelingen.
De doelstelling van het Fonds is in 1961 beschreven als ‘de bevordering van culturele doeleinden in de ruimste zin van het woord, in de provincie en in het bijzonder de gemeente Utrecht’.
Het Fonds onderschrijft de waarden van het bedrijf SHV en draagt deze uit door ze in de criteria voor toekenning op te nemen. Het Fonds onderscheidt zich daarmee van andere culturele fondsen in Utrecht. De SHV kan op zijn beurt zijn bedrijfsfilosofie onderstrepen door uiting te geven aan zijn verbondenheid met het Fonds.
Elke drie jaar actualiseert het Fentener van Vlissingen Fonds zijn doelstellingen in een ‘koersbepaling’ voor de komende jaren.
2. SHV en het Fentener van Vlissingen Fonds
De SHV is een familiebedrijf, in 1896 opgericht als resultaat van de integratie van verschillende grote organisaties in de steenkolenhandel. De SHV concentreert zeven kernactiviteiten in meer dan 62 landen op vijf continenten; er zijn 55.000 mensen werkzaam. De SHV ondersteunt wereldwijd ruim vijftig fondsen, vooral op het gebied van educatie, gezondheid, armoedebestrijding, veiligheid en milieu. In Utrecht financiert de SHV het Fentener van Vlissingen Fonds.
De SHV en het Fentener van Vlissingen Fonds hanteren de volgende overeenkomstige waarden:
- investeren in mensen;
- aandacht voor het onalledaagse;
- openstaan voor verandering.
De SHV laat zich niet leiden door vermeende trends of bevliegingen in economische ontwikkelingen, maar kiest voor een solide lijn, gebaseerd op de eigen, standvastige bedrijfsfilosofie. Op de buitenwacht kan de SHV weinig enerverend overkomen, maar kenners weten dat de SHV zich in zijn bedrijfsactiviteiten juist uit volle overtuiging laat prikkelen door het ongewone, het niet voor de hand liggende; niet de mainstream is leidend voor de filosofie van SHV, maar de niche. Dynamiek, inspelen op kansen en ‘kwaliteit die aantrekkingskracht veroorzaakt’ typeren de bedrijfsstijl van de SHV.
3. Algemene doelstelling Fentener van Vlissingen Fonds
Het Fonds vertaalt deze waarden in de ondersteuning van het culturele leven in stad en provincie Utrecht Het Fonds deelt daarbij de overtuiging van de SHV dat mensen bijzondere kansen moeten krijgen én de ruimte om fouten te maken. Juist artistiek risicodragende ambities komen daarom voor ondersteuning door het Fonds in aanmerking. De algemene doelstelling luidt: ‘Het Fentener van Vlissingen Fonds bevordert cultuuruitingen op het gebied van muziek, toneel, theater, dans, beeldende kunst, architectuur, cultureel erfgoed, kunsthistorische geschiedschrijving en landschappelijke ontwikkeling en alle mogelijke mengvormen daarvan, die van betekenis zijn voor de stad of provincie Utrecht.’
4. Criteria voor toekenning
De belangrijkste door het bestuur gehanteerde criteria voor toekenning zijn:
- artistieke kwaliteit;
- betekenis voor de stad Utrecht en in het verlengde de provincie Utrecht;
- aandacht voor het ongewone.
Daarnaast kunnen (in willekeurige volgorde) de volgende overwegingen worden meegenomen:
- financiële ondersteuning door het Fonds is in belangrijke mate bepalend voor de realisatie van het project;
- een evenwichtige verhouding tussen amateurs en professionals;
- uniciteit;
- een belangwekkend intercultureel gehalte en betekenis op buurt- en wijkniveau;
- de band van de aanvraag/aanvrager met de stad en provincie Utrecht;
- de waarde van een opgebouwde traditie van toekenning, bijvoorbeeld bij festivals en jaarlijks terugkerende evenementen, voornamelijk in de stad Utrecht;
- een evenwichtige verhouding tussen het aantal opvoeringen en het gevraagde bedrag;
- een redelijke verhouding tussen de eigen bijdrage van de aanvrager en het gevraagde bedrag;
- een evenwichtige spreiding van de aangevraagde bedragen over de verschillende fondsen en overheden.
Iedere organisatie, mits een rechtspersoon zonder commerciële doelstelling, kan een aanvraag doen; op basis van bovenstaande criteria vinden de toekenningen plaats. Het Fonds communiceert niet met de aanvragers over de redenen van afwijzing of toekenning.
5. Stand van zaken
Het bestuur van het Fonds constateert ten aanzien van de subsidieaanvragen:
- een toename van de hoogte van het gevraagde bedrag en een constante verhouding in het aantal aanvragen betreffende de verschillende aandachtsgebieden. De sector muziek doet verreweg de meeste aanvragen. De sector beeldende kunst mag zich duidelijker manifesteren in het aantal aanvragen;
- een bijna constante verhouding van toekenningen in geld over de verschillende aandachtsgebieden;
- gelijkblijvende reserves van de Stichting; het jaarlijks uitgegeven bedrag aan toekenningen is in lijn met de jaarlijkse inkomsten;
- voor de periode van 2019-2021 is een jaarlijkse donatie van ca. € 200.000,- vastgesteld;
- de ondersteuning van collega-fondsen kan medebepalend zijn voor de toekenningen en de hoogte van de aangevraagde bedragen;
- het verminderen van subsidies van de landelijke overheid heeft voor sommige culturele instellingen grote gevolgen gehad.
6. Aandachtspunten 2019-2021
In het algemeen streeft het Fonds naar een duidelijker profilering en naar meer bekendheid over de doelstellingen bij het culturele veld, zodat aanvragers een verzoek tot ondersteuning beter kunnen motiveren. Tot en met 2021 richt het Fonds zich op de volgende aandachtspunten:
- Festivals
Het Fonds steunt traditioneel jaarlijks een aantal festivals. Zij worden georganiseerd door gevestigde, (semi-)professionele organisaties met in principe een gegarandeerde kwaliteit en een sterke uitstraling, hetgeen de zichtbaarheid van het Fonds ten goede komt. De aanvragen worden primair beoordeeld op inhoud, maar het bestaan van een duurzame relatie weegt mee. De bijdrage van het Fonds moet zichtbaar zijn in het geheel van een project, bijvoorbeeld door een specifiek onderdeel te ondersteunen en/of een activiteit die zonder ondersteuning van het Fonds geen doorgang zou vinden. Gevraagd wordt de bijdrage van het Fonds in de communicatie over het project expliciet te vermelden.
- Fentener van Vlissingen Cultuurprijs
Het Fonds wil niet alleen reactief, maar ook actief opereren om een meer stimulerende positie in te nemen in het brede Utrechtse cultuurlandschap. Dit streven komt onder meer tot uiting in de Fentener van Vlissingen Cultuurprijs die om de drie jaar wordt uitgereikt. Voor de prijs komen kunstenaars uit de wereld van theater, muziek en beeldende kunst in aanmerking, die bij voorkeur in Utrecht zijn gevestigd en/of met hun werk een onderscheidende en stimulerende bijdrage leveren aan het Utrechtse cultuurlandschap en haar uitstraling.
In 2004 werd toegekend aan beeldend kunstenaar Ruud Kuijer, in 2007 aan regisseur en vormgever Jos Groenier, in 2010 aan Daniel Cross en het Rosa Ensemble, in 2013 aan theatergroep DOX, in 2016 aan musicus Kyteman en in 2018/19 aan beeldend kunstenaar Robbie Cornelissen.
- Fentener van Vlissingen Fonds Award
Sinds 2018 wordt voor een periode van 5 jaar en in nauwe samenwerking met het Nederlands Filmfestival de Fentener van Vlissingen Fonds Award uitgereikt aan een aanstormende talentvolle filmproducent of aanstormend talentvol crewlid. In 2018 is de prijs uitgereikt aan Tobias Cornelissen. In 2019 nam de gehele crew van de film Ningyo (Wladimir van Heester, Jesse van der Pluijm, Remy Mulder en Jana Mucek) de prijs in ontvangst. In 2020 werd de award in verband met Corona digitaal uitgereikt aan sounddesigner Burak Öztaş.
- Incidentele ondersteuningen
Het Fonds kan besluiten om incidentele ondersteuning te verlenen aan instellingen die weliswaar afwijken van de criteria, maar een essentiële bijdrage leveren aan het culturele leven van de stad en/of de provincie Utrecht, dan wel grensoverschrijdende projecten waarin Utrecht zich kan profileren of die Utrecht ten goede komen.
Bestuur van het Fentener van Vlissingenfonds
Utrecht, januari 2019
Terug